دربحث گنجینه ها و دفینه ها باید دیوار بی اعتمادی مردم به قوانین را از بین برد.

درمورد گنج و میراث فرهنگی بحث های زیادی شده است و در نبشتاری به موضوع نگاه دولت و شخصیت های دینی به بحث گنج ها اشاره شد و گفتیم که اعتقاد بر این است که گنج یافت شود یابنده خمس آن را بپردازد می تواند مالک آن شود. مسئله کشف گنج و نیز این نکته که بیست درصد مالیات باید به دولت پرداخت شود در بین قوانین حقوقی مالکیت گنج  مطرح است که هنوز بی توجهی به آن خود دیوار کم اعتمادی را بین مردم و قانون گزار ایجاد کرده است .علی رغم اینکه بیشتر علما به موضوع گنج با پرداخت خمس موافقت دارند برخی از علما اعتقاد دارند دولتها با توجه به شرایط می توانند آن را تحت مالکیت خود قرار دهند. لذا اگر گنج و دفینه  در مالکیت دولت ها قرار بگیرند در این صورت مالکیت در این بین معنای خود را از دست می دهد.لذا ماده 562 قانون مجازات اسلامی مجازات حفاران و جستجوگران گنج را مشخص کرد یعنی مجازاتی بین شش ماه تا سه سال حبس و استرداد کلیه کشفیات مورد توافق قرار گرفت.متاسفانه در این بین کشاورز و صاحب ملکی که خود بدون قصد گنج و به صرف کشاورزی و عمران و آبادانی به آن دست می یابد هم علاوه بر اینکه مورد تعقیب قرار می گیرد به علت ترس از قانونگزار ها معمولآ آنچه را می یابند از ترس بیان کتمان کرده و به قیمت های بسیار نازل و ناچیز  میراث کشور را به تاراج می گذارند .لذا در این بین این دیوار بی اعتمادی مردم و قانون گذار باید از بین برود.و تا مادامی که این دیوار بی اعتمادی باشد دیوارهای میراث روز به روز شکسته تر خواهد شد. صدها سال صدها عالم دینی سینه به سینه این مسئله را بیان کرده و سینه به سینه به ما رسیده است که خمس پرداخت شود اشکالی در مالکیت گنج از سوی یابنده نیست اما دولتها چگونه آن را تحت  مالکیت دولتی درآورده اند؟

در عربی از کلمه ارث و از آن قومی بوده و به واسطه نسب یا سبب به دیگران منتقل شده است.و گنج معرب کنز به مفهوم مال پنهان همان گنج زیر خاکی است که از آن گرفته شده است.که در فقه اسلامی یابنده موظف است خمس آن را بپردازد.حتی حضرت امام جعفرصادق ع که سوالی در باره گنج از ایشان شد فرمودند در آن خمس است.البته باید یادآوری کرد که فقها گنج و آثار بدست آمده را به چند دسته تقسیم کرده اند.زمینی که در آن دفینه واقعه شده یا اراضی دارلحرب است و یا دارالاسلام .

در رابطه با میراث فرهنگی بطور کلی  در قوانین حقوقی کشور دو نوع دفینه داریم.1-دفینه هایی که جزء اموال دولت ،ملی و عتیقه محسوب نمی شوند لذا مطابق ماده 173 قانون مدنی مالی بوده که بر حسب اتفاق کشف شده  و قوانین حقوقی هم مالکیت صاحب یابنده گنج را مورد حمایت قرار داده اند. 2- دفینه هایی که عتیقه محسوب شوند معمولآ بر اساس حفاری های علمی بدست می آید و مجوز حفاری آن از سوی دولت اخذ شده باشد باز در این صورت حسب قانون نخست حفظ آثار ملی سال 1309 باید بخشی از اشیای یافت شده و یا معادل ریالی آن را به یابنده پرداخت کندبا این حال قانون عتیقات نتوانسته یابنده رادر زیر چتر حمایت خود قرار دهد.به عبارتی باید دیوار بی اعتمادی در بحث کشفیات آثار و گنجینه ها را از بین برد چرا که حذف این دیوار مانع از حراج و تاراج میراث کشور می شود.