روستای شواز درقاب گنجه و گنجینه

هر روستای تاریخی با قابلیت های منحصربفرد خود ارزشی بیش از هزاران چاه نفت و میدان های بزرگ گازی دارد که با برنامه ریزی دقیق می تواند سرشارآفرین ترین گزینه های اقتصادی و بهبود شرایط فرهنگی و اجتماعی هرمنطقه شود. سرزمین ایران به عنوان کشوری برخوردار از هزاران روستای با هدف گردشگر پذیر از این موهبت الهی بهره قابل قبولی نبرده است. یکی از روستاهای تاریخی که به آن توجهی نشده است روستای تاریخی شواز یزد است.یزد قلب میراث فرهنگی و سرزمین حضور مردان و زنان سخت‌کوشی است که حاصل تلاششان گوهرهای گران‌بهایی از تنوع آثار و مکان ها و هنرهاییی است که برای نسل امروز برجی گذاشته است، روستای تاریخی و زیبای شواز در کنار روستای عبدالله و در فاصله 68 کیلومتری شهرستان فت و 95 کیلومتری یزد واقع شده که با داشتن آثار تاریخی بسیار ارزشمندی مانند سنگ نگاره‌هایی با قدمت بسیار و قبرستان تاریخی و اعجاب‌انگیز و مهم‌تر از همه قلعه کوهستانی عظیم و باشکوهی که با اقتدار تمام بر فراز صخره سنگی بنا شده به یک مکان دیدنی و جذاب و مورد توجه گردشگران تبدیل شده است به طوری که این روستای تاریخی همه‌ساله در ایام تعطیلات مورد استقبال گردشگران و طبیعت دوستان داخلی و خارجی زیادی قرار می‌گیرد.شواز از آبادی‌های قدیمی یزد است که از پشت به کوه تکیه دارد و از روبه رو دید باز و بسیار زیبایی به دشت‌های وسیع دارد و علاوه بر طبیعت جذاب به دلیل داشتن آثار تاریخی پیش از اسلام، بسیار حائز اهمیت است، قلعه محکم، بزرگ و مرتفع شواز و وجود قبرستان‌های قدیمی در این روستا، دال بر کهنگی آبادی است؛ اما آنچه تاریخ، زیست در این منطقه را به گذشته‌ای دور متصل می‌کند، وجود سنگ‌نگاره‌هایی است که در یک مطالعه تطبیقی و در مقایسه با سنگ‌نگاره‌های کوه ارنان (با قدمت ۷ تا ۱۲هزار سال) مشابهتی را نشان می‌دهد.موقعیت استقرار و شرایط توپوگرافی روستای شواز که مشابهت زیادی با روستای توران پشت شهر نیر شهرستان تفت دارد، وسعت زیاد کفه طاقستان را تحت تسلط خود دارد و کیفیتی اساطیری را به ذهن متبادر می‌سازد. این ویژگی باعث شده که بتواند خطر هجوم غارتگران و متجاوزین را که بیشتر از سمت کفه و منطقه فارس روستا را تهدید می‌کرده، خنثی و بدین ‌وسیله دوری فاصله از مرکز و شهرهای بزرگ را جبران کند.روستای شواز به دلیل قدیمی و تاریخی بودنش آثار طبیعی، معنوی و تاریخی با ارزشی را در خود جای داده که قلعه تاریخی آن در آذرماه 1395 با شماره 31623، سنگ نگاره‌های هس بخته این روستا در مرداد ماه 1382 با شماره ۹۲۶۷ و گورستان قدیمی آن در خرداد ماه 1382با شماره ۹۱۲۴ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.قلعه محکم و باعظمت شواز کهن‌ترین قلعه یزد و مهم‌ترین قلعه کوهستانی و نمونه ارزشمند معماری این منطقه محسوب می‌شود که پس گذشت سالیان درازی از عمر آن همچنان پا برجا و استوار در قلب این روستای زیبا خود نمایی می‌کند.این قلعه که علاوه بر استفاده مسکونی، به عنوان دژی مستحکم در برابر مهاجمان نیز استفاده می‌شده است بر روی صخره‌ای سنگی از سنگ‌های سخت رسوبی به ارتفاع یکصد متر ساخته شده و بر تمام زمین‌های اطراف دید و تسلط کامل دارد و مساحت آن در حدود پنج‌هزار متر مربع است. مصالح به‌کار برده‌شده در ساخت این قلعه خشت، گل، سنگ، ملاط‌ها از جنس گل و گاه با کاه خردشده و ریگ اندود و دیوارها از گل است. در ساخت بعضی قسمت‌های بنا مانند سقف یک اتاق آن از تیرهای چوبی مقاوم از جنس چوب سنجد استفاده شده است.این قلعه به‌شیوه معماری ساسانی ساخته شده، سفال‌های خاکستری مکشوفه درون قلعه، سنگ‌نبشته‌ای که در بدنه سنگی یکی از دیوارهای داخلی قلعه کشف شده و همچنین وجود قوس‌های موجود در اتاق‌ها و راهروهای این دژ که متعلق به دوران پیش از اسلام است نشان از عمر و قدمت بسیار این قلعه دارد. قلعه شواز همچون دیگر قلاع دارای برج‌هایی برای دیدبانی و حفاظت از قلعه است این برج‌ها با خشت ساخته شده و برای افزایش استحکام و مقاومت با سنگ نماسازی شده است.از زیبایی‌ها و ویژگی‌های دیگر این بنا در قلعه است که از سنگ یکپارچه رسوبی تهیه و نصب شده است علاوه بر این در داخل قلعه واحدهایی وجود دارد که بیشتر شبیه به مغازه است که این مغازه‌ها در دل سنگ احداث شده که حکایت بر قدمت آن دارد.ين قلعه تاريخي، مساحت آن100×50 متر مربع و ديوارهاي اصلي آن از بيرون سنگي و از درون خشتي است، مصالح اصلي بكار رفته در ساخت آن خشت و گل، آجر و سنگ است. همچنين اتاقي مسقف دارد كه با تيرهاي چوبي از جنس چوب سنجد ساخته شده است.از ديگر خصوصيات‌ اين قلعه، برج سنگي و خشتي آن است كه در واقع از خشت ساخته شده و نماي آن جهت استحكام بخشي و افزايش مقاومتش با سنگ مستحكم شده است..قبرستان شواز  نیز يكی از قبرستان‌های عجيب و تاريخی ايران است که داراي قبرهايی با سنگ‌های عمودی که هيچ‌گونه مطلبی بر روی آنها نقش نشده و ارتفاع آنها از سطح زمين به نيم متر می‌رسد است، قبرهای اين قبرستان كه تعدادشان به 40 عدد می‌رسد به دوران قبل از اسلام بر می‌گردد، در واقع قدمت اين قبرستان به خاطر داشتن سنگ‌های قديمی به قرن ششم تا هشتم هجری می‌رسد.روستای تاریخی شواز یکی از روستاهای هدف گردشگری شهرستان تفت استان یزد است که جشنواره‌هایی در راستای معرفی آداب و رسوم، مراسم آئینی، اجرای موسیقی و نواهای محلی، معرفی صنایع‌دستی، پوشش سنتی، غذاهای محلی و معرفی ظرفیت‌ها و استعدادهای فرهنگی و گردشگری این روستا همه ساله به همت بخشداری، دهیاری و شورای اسلامی روستای شواز برگزار می‌شود که جشنواره  شب‌باد تا شواز یکی از این جشنواره‌های فرهنگی گردشگری است که نمایشگاه صنایع‌دستی و غذاهای محلی، شبیه‌خوانی، چاووشی خوانی، شب شعر روستا، بوم‌گردی، رصد ستارگان و اجرای بازی‌های سنتی و محلی از جمله برنامه‌های این جشنواره است.

+ نوشته شده در  دوشنبه ۸ آبان ۱۳۹۶ساعت 8:33  توسط وارنا  |