از رنگ های مغز پسته ای کاروانسرای وزیر در قزوین خبری نیست.

ساخت وبلاگ

در گذشته های نه چندان دور هرشهر قديمي و با سابقه در خود مجموعه هاي وسيعي از كاروانسراها – سراها – تيمها و تيمچه ها و رباطها داشت . با توسعه شهرها وآغاز خيابان كشي ها و ايجاد شبكه بندي هاي بي مطالعه و ساختن بولوارها ، بيشتر اين مجموعه ها از هم پاشیدند.از سوي ديگر با رواج ايجاد دكان و مغازه درو وسوي خيابانهاي تازه ، عمده فعاليت خريد و فروش ساكنان شهر ها كه تا پيش از آن در بازارها و تيمچه ها و چهار سوق ها و سراها صورت ميگرفت به خيابانها انتقال يافت که  این واحدها يا متروك گشتند یا محو، محو ،محو،

کاروانسراها و سراهایی که در ارتباط با خيابانها و شبكه هاي ارتباطي داخل شهرها داراي آنچنان موقعيتي بودند و بخوبي ميتوانستند نقش موثرو موفقی  درمركزهاي دادوستد را بر عهده بگيرند متاسفانه امروزه نشانی از بسیاری ازآنها نیست ,.دراین بین سرای تاریخی وزیر , واقع در مجموعه بازار قزوین , ازجمله اماکن تاریخی شهر قزوین , است که در سال ۱۳۷۹ با شماره ۳۳۱۲ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. این کاروانسرا روبه‌روی در شرقی قیصریه واقع‌شده و هشتی ورودی آن دارای حجره‌هایی با طاق‌های کاشی‌کاری است و بر فراز فضای مرکزی ورودی آن گنبدی آجری قرار دارد و یک نورگیر به قطر تقریبی یک متر روشنایی آن را تأمین می‌کند، سرای وزیر , دارای حیاطی وسیع با حجره‌هایی دورتادور در دوطبقه طراحی‌شده که این حجره‌ها بر روی صفحه‌ای با ارتفاع یک متر از سطح زمین قرار دارند.تمامی حجره‌ها دارای طاق جناغی و اکثر آن‌ها در طبقه دوم، دارای ارسی هستند و لچکی طاق‌های حجره‌ها، دارای کاشی‌کاری در طرح‌ها و نقوش مختلف چون مجلس شکار شیر و پرنده، طرح‌های اسلیمی و کتابی، اسب، خورشید و انسان بال‌دار است.شرح مختصر آن توسط مرحوم ورجاوند درمجله هنرومردم تحت عنوان “بيش ازاين بافتهاي قديم شهرها راويران نكنيم“. چنین آمده است.بناي چهار جانب سرا دو طبقه است و نظير حجره هاي واقع در طبقه اول در طبقه بالا نيز بهمان اندازه و تعداد حجره هائي قرار دارد . در جانب غربي سرا در دو طرف در ورودي در هر سو سه حجره قرار دارد كه در حد فاصل هر دو حجره يك راه پله براي طبقه بالا تعبيه شده است . در جانب شرقي تعداد حجره هاي طبقه اول هفت عدد است زيرا كه قرينه ورودي سمت غرب در اين سمت يك حجره ايجاد شده است . در چهار زاويه نيز چهار طاقنما وجود دارد كه در داخل هر يك سه در قرار دارد . فضاي واقع در پشت زاويه هاي چهار گانه وسيع تر از فضاي پشت حجره ها ميباشد . در طبقه پائين عمق بنا 50 / 9 متر است كه عبارت از حجره اي روشن و نوراني در جلو و اطاق كم نور تري در پشت آ نست  . در وسط جانب جنوبي سرا سردري قرار دارد كه در حال حاضر جلوي آنرا بسته اند ولي در سابق به كوچه پشت سر راه داشته است . در دو جانب سر در حجره قرار دارد كه بين آنها راه پله طبقه بالا واقع است . در سمت شمال مقابل سر در ورودي ضلع جنوبي ، بنائي مركب از يك حجره  و دو گوشواره قرار دارد كه نسبت به نماي حجره هاي جانبي كمي جلوتر واقع شده است . طبقه دوم بنا قرينه اول است يعني اينكه در جانب شمالي و جنوبي و شرقي و غربي تعداد حجره كه در پائين قرار دارد مشاهده ميشود . در طبقه بالا بين هر دو حجره راهروئي وجود دارد . در داخل چهار زاويه طبقه بالا سه در قرار دارد و در پشت آنها محوطه وسيعي است كه سقف آن بر روي ستونهاي چهار گوش آجري حمل ميگردد . عمق يا طول حجره هاي طبقه دوم در جانب شرقي 30 / 7 متر در سمت شمال 50 / 7 متر است . در طبقه دوم بنا نيز دور تا دور ايواني قرار دارد كه 10 / 2 متر عرض آنست . ايوان مزبور بر روس سقف حجره هاي طبقه اول قرار دارد و در نتيجه طول حجره هاي طبقه بهمان اندازه كم شده است . عرض حجره ها در پائين و بالا 40 / 3 و دهانه راه پله و راهروهاي طبقه بالا 20 / 1 متر است . در جانب شمالي سرا در زير طبقه اول سراسر انبارهائي با سقف كوتاه قرار دارد .  سراي وزير از ننقطه نظر تزئينات كاشي مربوط به لچكي حجره هاي طبقه دوم حائز كمال اهميت است وميتوان گفت كه در بين كليه سراها و تيمچه ها و بازارهاي قزوين نمونه منحصر بفردي بشمار ميرود . لچكي هاي دو طرف درهاي ورودي حجره هاي طبقه بالا همگي بكمك كاشي هاي هفت رنگي و با نقش هاي مختلف و رنگهاي زنده و هم آهنگ تزئين شده است كه نمونه هاي جالب آنرا در زير ياد مينمائيم  نبرد شير و پرنده يكي از نقش هاي جالب مربوط است به نبرد يك شير يا پرنده اي عظيم الجثه كه داراي بالهاي بلند و زيبائي ميباشد . پرنده مزبور پنجه و منقار خود را در بدن شير فرو برده و شير حالت حمله بخود گرفته است . در اين تصوير شير بدون يال و برنگ زرد طرح شده است . در متن اثر نيز طرحهائي از گل و شاخ و برگ مشاهده ميشود . رنگهاي بكار رفته عبارتند از  زرد – صورتي – مغز پسته , اي – آبي . اطراف مجموعه تصوير حاشيه اي قرار دارد كه نقش آن شبيه به رخ در شطرنج است .

گنجه و گنجینه...
ما را در سایت گنجه و گنجینه دنبال می کنید

برچسب : نویسنده : wishnaa بازدید : 206 تاريخ : پنجشنبه 29 آذر 1397 ساعت: 3:14