میرزای ایران و گیلان درقاب گنجه وگنجینه

یونس سرایی مشهور به میرزاکوچک خان متولد 1257 و مبارز انقلابی و رهبر جنبش جنگل بود که به اعتراض به تمامیت ارضی ایران قیام کرد. او فرزند میرزا بزرگ بود و 2 خواهر و دو برادر به نام های کربلایی خانم و سارا خانم و محمدعلی و میرزا رحیم خان داشت که همه‌ی این افراد بعد از میرزا کوچک خان فوت کردند. وی در تاریخ 11 آذر ماه 1300 بر اثر شکستی که خورده بود به جنگلهای گیلوا گریخت و بر اثر سرما جان باخت .

در رشت بنایی با شکوه که همه شکوهش را از میرزای گیلان و ایران دارد.آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی معروف به سردار جنگل در شهر رشت محله سلیمان داراب از جمله مکان های دیدنی به شمار می آید .آرامگاهی که در آن میرزا کوچک خان یکی از شخصیت های بزرگ تاریخ و افتخارات ایران زمین آرمیده است که با مبارزات آزادیخواهانه و جنبش ضد استعماری اش که جان عزیز خود را نیز در این راه و برای رفاه حال مردم ایران از دست داد موجب شد تا او به نماد قهرمان ایران و گیلان برای همه باشد.بنای یادبودطرح آن از معماری اسلامی و سنتی بهره گرفته شده و بصورت یک هشت ضلعی منظم از اشکال هندسی رایج در معماری سنتی ایران است و در مساحت 40 متر مربع و ارتفاع 9 متر ساخته شده است. عناصر تشکیل دهنده آن عمدتاً آجر ، کاشی ، سفال و چوب است که همگی از مصالح بومی به شمار می رود و تلفیق آن با فضای سبز درختان کهنسال اطراف بنا یادآور جنگل و متناسب با روحیات آزادمنشانه آن شخصیت مبارز است .