مدرسه التفاتیه درقاب گنجه وگنجینه

قزوین از دیر باز، دارای مدارس علمیه و مرکز علم و دانش به خصوص در زمینه فقه، حدیث و تفسیر از شهرت بسیار بالایی برخورداربوده علمای بزرگی همچون شیخ بهایی، محقق کرکی و ملاصدرا در این مکتب، رسی تدریس داشته‌اند. یکی از صدها بنای تاریخی آن،مدرسه تاریخی «التفاتیه» قزوین  دوره صفوی مقابل مسجد حاج ملأ آقای فقیه در خیابان امام خمینی (ره) واقع شده، این اثر در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۷۶ با شماره ثبت ۱۸۸۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. دربرخی منابع باشتباه این مدرسه در عصر پادشاهان مغول و توسط یکی از امرای آن روزگار به نام خواجه التفات نسبت داده شده است درحالی که مربوط به دوره صفوی است. بنا  دارای طرحی دو ایوانی و یک طبقه  با  سر در ورودی مدرسه است که با احداث خیابان در دوره پهلوی تخریب شده در جانب جنوبی قرار دارد و کتیبه بسیار نفیس آن هم اینک در بخش دوره اسلامی موزه ایران باستان نگهداری می‌شود. حیاط مدرسه به صورت مستطیل است که در چهار کنج آن ایوانچه ساخته و به شکل هشت ضلعی نگینی در آورده‌اند و ۲۶ حجره و یک مدرس در دور تا دور آن قرار گرفته که همه حجره‌ها با ایوانچه‌ای به حیاط راه می‌یابند. پوشش همه حجره‌ها از نوع طاق آهنگ با قوس تیزه دار است. از ویژگی‌های مدرسه تاریخی «التفاتیه» قزوین آب انباری در وسط حیاط است که گنجایش ۹۰۰۰۰ لیتر آب را دارا است. ساختمان مدرسه التفاتيه داراي طرحي 2 ايواني و يک طبقه است و سر در ورودي مدرسه که با احداث خيابان تخريب شده در جانب جنوبي قرار دارد و کتيبه بسيار نفيس آن هم اينک در بخش دوره اسلامي موزه ايران باستان نگهداري مي‌شود. مدرسه داراي حياطي به شکل مربع است و داراي ساختماني يک طبقه است که در چهار گوشه آن چهار زاويه و در هر زاويه سه حجره ايجاد شده است. در ضلع شرقي و غربي مدرسه هر کدام 5 حجره قرار دارد. در ضلع شمالي سه حجره بزرگ واقع شده و در طرفين حجره مياني، 2 راهروي يک متري قرار دارد. درِ ورودي مدرسه در قسمت جنوبي تعبيه شده و هر طرف آن يک حجره بزرگ ديده مي‌شود. سطح حياط اين مدرسه پايين‌تر از خيابان مي‌باشد. اين مدرسه در گذشته مسجدي داشته که هنگام خيابان‌کشي در دوره پهلوي، تخريب شده است.