این بنا بیش از هر چیز انقلابی در تزئینات معماری دوره تیموری است

یکصدو بیست و ششمین شاهکار ملی ایران مدرسه غیاثیه خرگرد است که به عنوان یکی از ممتاز ترین بناهای قرن نهم هجری در روستایی با همین نام ودرناحیه خراسان شهرخواف بحساب می آید.این بنا اثری است که از شهر خرگرد قدیم خراسان باقی مانده و درباره معنای خرگرد بین تاریخ شناسان اختلاف وجود دارد، زیرا برخی از آن ها معتقدند که خرد گرد در لغت به معنای خورگرد بوده است، خور در این جا به معنای خورشید و گرد به معنای شهر می باشد. بنابراین خورگرد به معنای شهر آفتاب است. اما عده ی دیگر درباره ی این وجه تسمیه بر این باورند که خر در اینجا به معنای بزرگی است و خردگرد شهر بزرگ معنا می دهد، برخی دیگر نیز خرگرد را خردگرد یعنی شهر علم و خرد تعبیر کرده اند.تیمور با صرف هزینه های زیاد برای هنرمندان و معماران ایرانی این فرصت را به وجود آورد تا با خلق آثار زیبایی هنر خود را جاودانه کنند. در طی دوره ی حکومت او شهر خواف در اوج شکوفایی بود و مدرسه ی غیاثیه نیز در زمان او و توسط قوام الدین و برادرش غیاث الدین شیرازی درسال های 842 تا 847 ساخته شد.، ساخت این بنا به وسیله ی قوام الدین شیرازی آغاز و توسط غیاث الدین شیرازی به اتمام رسیده است. علاوه بر معماری زیبا و خاص این بنا، آن چه بر گیرایی و جذابیت بیشتر آن افزوده است تزئینات چشم نواز آن است. ترکیب این سبک معماری و این تزئینات بی همتا این بنا را به اثری خیال انگیز مبدل ساخته است. گویی معمار آن چه در توان داشته برای خلق این اثر زیبا به کار برده تا به رویای خود و بانیان این مسجد جامه ی عمل پوشانده و آن را به یک بهشت زمینی مبدل کند. دارای پلانی مستطیل شکل با ابعاد 44 در56 متر دارد. صحن آن چهار ایوانی و ایوان ها ارتفاعی در حدود 11 متر است. دیوارهای صحن کاشی کاری شده است و در اطراف این صحن 32 حجره به چشم می خورد که در دو طبقه ساخته شده اند. در دو طرف هشتی ورودی، دو تالار بزرگ به چشم می خورد که به عنوان مسجد و مدرسه کاربرد دارند. در چهار گوشه صحن نیز اتاق هایی با سقف گنبدی ساخته شده است، همچنین 8 نورگیر در پایه ی این گنبدها برای روشن کردن فضا دیده می شود.اصلی سردر ورودی غیاثیه از کاشی کاری ها و تزئینات زیبایی استفاده شده و به همین دلیل شکوه و جلوه ی بیشتری نسبت به قسمت های دیگر بنا دارد. ایوان قبله بزرگ ترین ایوان این بناست و نام معماران آن بر روی کتیبه ای با خط نسخ در آن نقش بسته است و بخش انتهایی ایوان ها با مقرنس کاری و گچ بری مزین شده است.روی هر چهار ایوان ورودی سوره هایی از قرآن کریم کتیبه شده است. هر چند بیشتر این کتیبه ها از بین رفته است، اما بر روی نوار میانی حجره ها هنوز هم می توان جمله های لا الله الا الله، الحمدلله و توکلت علی الله ربی را مشاهده کرد.